Allergisch contacteczeem wordt ontwikkeld als een bepaalde stof in de huid een allergische reactie teweegbrengt.

Verschijnselen

Eczeem op plaatsen waar de huid in contact is geweest met een bepaalde stof waar men allergisch voor blijkt te zijn. Het eczeem ziet er rood en schilferig uit. Soms onstaan er bultjes of blaasjes. Het belangrijkste kenmerk is dat het eczeem jeukt.

Diagnose

Door middel van een huidtest (plakproeventest) kan de dermatoloog de stoffen opsporen waarvoor een overgevoeligheid bestaat.

Behandelmogelijkheden

De stof waarvoor men overgevoelig is dient vermeden te worden. Daarnaast worden de volgende behandelmogelijkheden toegepast:

• Smeren van een corticosteroïd-houdende zalf
• Kuur met corticosteroïd-tabletten (prednison)

Constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem genoemd, treedt voornamelijk op in de kinderleeftijd.

Verschijnselen

Het eczeem wordt vooral gekenmerkt door hevige jeuk en een droge, ruwe huid. Doordat de huid zo droog is raakt deze gemakkelijk geïrriteerd door niet-allergische factoren. De huid is rood, schilferig en er kunnen kleine bultjes ontstaan. Ook kunnen blaasjes ontstaan en kan vochtafscheiding optreden. Vaak zijn er krabwondjes aanwezig.

Deze vorm van eczeem gaat vaak gepaard met een aanleg voor het ontwikkelen van allergieën. Deze aanleg is erfelijk en wordt atopie genoemd. De erfelijke aanleg blijkt meestal uit het feit dat in de familie eczeem of andere atopische aandoeningen voorkomen, zoals astma, hooikoorts en andere allergieën.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op grond van de aanwezige huidafwijkingen en jeukklachten. Bovendien kan informatie over het voorkomen van eczeem, astma of allergieën in de familie behulpzaam zijn bij het stellen van de diagnose.
Als er alleen sprake is van constitutioneel eczeem, is het niet zinvol allergologisch onderzoek te verrichten, aangezien de uitslag van het onderzoek geen gevolgen heeft voor het beloop en de behandeling van het eczeem. Bij aanwezigheid van andere uitingen van atopie kan het onderzoek wel van belang zijn.

Behandelmogelijkheden

Het is niet mogelijk constitutioneel eczeem met geneesmiddelen te genezen. De behandeling is gericht op het onderdrukken van de verschijnselen, waardoor de klachten afnemen.
De behandeling bestaat voornamelijk uit:

• Uitwendige behandeling met vette crèmes en zalven
• Behandeling met corticosteroïd bevattende zalf of crème
• Voorschrijven van tabletten of drankjes
• Lichttherapie
• Antihistaminica
• Ciclosporine
• Kuur met corticosteroïd-tabletten (prednison)
• Hypoallergene voeding

Handeczeem ontstaat door:

• Irritatie van de huid
• Allergisch contacteczeem
• Constitutioneel eczeem
• Blaasjeseczeem, ofwel dyshidrotisch of acrovesiculeus eczeem

Verschijnselen

Handeczeem kan plotseling optreden of langdurig aanwezig zijn.
Acuut eczeem kenmerkt zich door roodheid, zwelling, bultjes, blaasjes en soms vocht dat uit de huid komt. De blaasjes drogen uiteindelijk in tot schilfers en korstjes; de huid vervelt en de roodheid neemt af.
Bij een chronisch eczeem is de roodheid meestal niet zo heftig, hier staat de schilfering op de voorgrond en is de huid wat verdikt. De huidlijnen worden grover dan normaal. In de stugge en/of droge huid kunnen kloven ontstaan, die pijn veroorzaken.
Aangezien handeczeem gewoonlijk jeukt, is er zowel in de acute- als in de chronische fase vaak wondjes, korstjes en vergroving van de huid te zien.

Diagnose

De diagnose handeczeem zal door de dermatoloog gemakkelijk gesteld worden aan de hand van de typische, uiterlijke kenmerken. Er zullen vragen gesteld worden naar huidbelastende factoren in het beroep, in het huishoudelijk werk en in eventuele hobby’s. Ook is het van belang te weten of men zelf, of iemand in de familie, eczeem heeft of in het verleden heeft gehad. Vooral als het handeczeem samenhangt met het beroep zal een plakproeventest worden gedaan naar een eventuele contactallergie.

Behandelmogelijkheden

De behandeling bestaat uit het volgende:

• Behandeling met corticosteroïd bevattende zalf of crème
• Behandeling met teerzalf
• Lichttherapie
• Kuur met corticosteroïd-tabletten (prednison)
• Uitwendige behandeling met vette crèmes en zalven

De oorzaak van nummulair eczeem is niet bekend. Het gaat vaak samen met uitdroging van de huid. Uitdroging van de huid kan worden veroorzaakt door het gebruik van zeep of douchegel en door een laag vochtigheidsgehalte van de lucht. Mogelijk spelen soms allergische factoren een rol. Meestal hebben volwassenen met deze vorm van eczeem geen erfelijke aanleg voor eczeem. Bij jonge kinderen kan constitutioneel eczeem soms de vorm aannemen van nummulair eczeem.

Verschijnselen

Voornamelijk op de armen, benen en de romp bevinden zich ronde, rode en schilferende plekken. Soms zijn kleine vochtblaasjes zichtbaar. De plekken hebben een scherpe begrenzing en lijken op muntstukken. De kleine plekken kunnen samenvloeien tot grotere plekken. Het eczeem veroorzaakt meestal jeuk.

Diagnose

Meestal is het mogelijk de diagnose te stellen op grond van de kenmerkende huidafwijkingen. Soms kan nummulair eczeem lijken op een schimmelinfectie of op psoriasis. Bij twijfel kan een stukje huid worden verwijderd (een biopsie) voor weefselonderzoek.

Behandelmogelijkheden

• Behandeling met corticosteroïd bevattende zalf of crème
• Lichttherapie
• Uitwendige behandeling met vette crèmes en zalven

Seborrhoïsch eczeem komt vooral voor in het gezicht en op het behaarde hoofd.

Verschijnselen

Een rode hoofdhuid met schilfertjes (roos) op het behaarde hoofd en jeuk. Op de onbehaarde huid wordt seborrhoïsch eczeem gekenmerkt door jeuk, roodheid en schilfering, die vaak wat gelig van kleur is en wasachtig/vettig aandoet.

Diagnose

Meestal zijn de verschijnselen van seborrhoïsch eczeem zo kenmerkend dat de dermatoloog op het oog de diagnose kan stellen. Bij twijfel wordt onder plaatselijke verdoving een stukje huid weggenomen (een biopt), worden allergietesten gedaan of schilfertjes afgenomen voor onderzoek.

Behandelmogelijkheden

• Uitwendig gebruik van shampoos, crèmes of combinaties hiervan (lokale behandeling)
• Kuur met itraconazol- of fluconazol tabletten (systemische behandeling)
• Lichttherapie