Behandelen van Allergieën
Een allergische reactie is een reactie van het afweersysteem op stoffen van buiten het lichaam die normaal niet tot een dergelijke reactie leiden. De (onterechte) afweerreactie van het lichaam uit zich in klachten zoals galbulten, eczeem, astma of hooikoorts.
De term eczeem wordt gebruikt voor huidafwijkingen, die gepaard kunnen gaan met jeuk, roodheid, kleine bobbeltjes (papels), blaasjes en schilfering. Soms gaan de blaasjes lekken en wordt het een nattend eczeem genoemd. Deze verschijnselen zijn het gevolg van een ontstekingsreactie in de huid.
In het algemeen ontstaat een allergisch contacteczeem op de plaats waar de stof in contact komt met de huid. Op die plaats is de reactie vaak het heftigst.
Hoe ontstaat allergisch contacteczeem?
Als een stof de huid binnendringt, wordt het door het immuunsysteem herkend. Door activatie van het immuunsysteem ontstaat een ontstekingsreactie in de huid. Wanneer de huid beschadigd is, bijvoorbeeld door irritatie, treedt eerder een overgevoeligheid op.
Of een bepaalde stof een contactallergie veroorzaakt en hoe snel dat gebeurt, hangt af van eigenschappen van de betreffende stof en van de betrokken persoon. Voor sommige stoffen wordt men al na enkele weken allergisch. Met andere stoffen kan men jaren achtereen zonder problemen in contact komen totdat men, zomaar opeens, allergisch wordt. Is men eenmaal allergisch, dan zijn slechts heel kleine hoeveelheden van het allergeen nodig om huidklachten te veroorzaken. Een contactallergie blijft vaak levenslang bestaan.
Stoffen die contactallergieën kunnen veroorzaken
Het aantal stoffen dat een contactallergie kan veroorzaken is heel groot. De meest voorkomende contactallergenen zijn:
- onedele metalen, zoals nikkel, chroom en kobalt, die onder andere te vinden zijn in goedkope sieraden, cement (metselaarseczeem) en leer
- geurstoffen, zoals die gebruikt worden in parfums en de meeste toiletartikelen, maar ook in industriële producten om onaangename geuren te maskeren
- conserveermiddelen, die voorkomen in producten die aan bederf onderhevig zijn, zoals cosmetica, toiletartikelen, handcrèmes en talrijke industriële producten
- bestanddelen van rubber
- lijmen
- geneesmiddelen in crèmes en zalven
- planten en bloemen (bijvoorbeeld Chrysanten en Alstroemeria)
- beroepsgebonden stoffen, zoals bestanddelen van haarverf en permanentvloeistoffen bij kappers (kapperseczeem)
Hieronder een overzicht met medische benamingen van de meest voorkomende stoffen die contactallergieën kunnen veroorzaken:
- Benzocaïne
- Chromaat
- Clioquinol
- Colofonium
- Composieten
- Conserveermiddelen
- Corticosteroïden
- Epoxyharsen
- Formaldehyde / Formaldehyde Afgevende Conserveermiddelen
- Kobaltchloride
- Latexallergie
- Natuurrubber
- Neomycine
- Nikkelsulfaat
- P-Phenylenediamine
- Para-tertiair-butylfenolformaldehyde-hars
- Parfummix / Lyral
- Perubalsem
- Primine
- Rubber
- Wolalcoholen
Hoe wordt de diagnose gesteld?
- Allergietesten: als uit de anamnese blijkt dat de klachten inderdaad door een allergie veroorzaakt kunnen zijn kan gericht allergologisch onderzoek gedaan worden. Er zijn verschillende soorten allergietesten
- Plakproeven: wanneer een contactallergie vermoed wordt kunnen epicutane allergietesten of ‘plakproeven’ uitgevoerd worden. Bij dit onderzoek worden de verdachte allergenen op de rug aangebracht onder pleisters. De stoffen dienen 48 uur contact te maken met de huid en daarna worden ze verwijderd. Ten tijde van het verwijderen en 24 uur daarna wordt de huid geïnspecteerd. In principe kunnen alle stoffen worden getest die worden verdacht van het veroorzaken van contactallergie. Er is een standaard reeks van te testen stoffen ontwikkeld waar Europeanen het meest frequent allergisch op reageren: de zgn. Europese Standaardreeks
- Priktesten: huidpriktesten zijn zinvol wanneer een allergie vermoed wordt op luchtwegallergenen. Een druppeltje allergeenextract wordt op de huid gedruppeld, en vervolgens wordt met een naald door het druppeltje heen in de huid geprikt, zodat er een kleine hoeveelheid van de allergene stof in de huid terecht komt. Na korte tijd (15minuten) ontstaat bij een allergie roodheid en zwelling van de huid ter hoogte van de prikplaats. Hoe groter de zwelling hoe meer de geteste persoon allergisch is voor de geteste stoffen
- Bloedtesten: allergie voor voeding en luchtwegallergenen kan óók worden vastgesteld met een bepaling van een bepaald soort eiwitten in het bloed, het IgE. Deze test wordt ook wel RAST-test genoemd
Indien een positieve reactie ontstaat op een bepaalde stof, dan zal samen met de dermatoloog worden bekeken of deze stof inderdaad de oorzaak kan zijn van de allergie.
Wat is de behandeling?
Allereerst dient de stof waarvoor men overgevoelig is, vermeden te worden. Daarnaast moet de allergie behandeld worden. Meestal wordt hier een corticosteroïd-houdende zalf of crème voor gebruikt. Bij uitgebreid en ernstig eczeem is soms een kuur met corticosteroïd-tabletten (prednison) nodig om het eczeem tot rust te brengen.